مداحي شغلي با درآمد خوب. خبري كه شايد اين روزها در فضاي مجازي خيلي از آن مي‌خوانيد. مثل يك اجراي زنده كنسرت موسيقي يا اجراي يك تئاتر؛ مداح هم بايد آمادگيهاي لازم را براي گرم‌كردن يك مجلس داشته باشد اما چطور مي‌شود يك مداح شد؟

وقتي به ابتداي خيابان سپه مي‌رسي، يك آگهي كه به تير چراغ برق خورده است توجه‌ات را جلب مي‌كند. آموزش مداحي زيرنظر اساتيد مجرب با قيمت استثنايي ! به شماره تماس روي آگهي كه زنگ مي‌زني آدرس حسينيه‌اي را مي‌دهد در همان حوالي. ماجرا به دو ماه قبل باز مي‌گردد.

زماني‌كه هنوز بوي محرم در كوچه‌هاي شهر نپيچيده بود. مي‌گويد دوست دارد مداح شود تا بتواند ده روز محرم را در هيات خودشان بخواند. مي‌گويد رقابت براي مداح شدن در محله‌شان آنقدر بالاست كه همين كه بتواند يك شب حسابي شور بر پا كند ديگر مطمئن خواهد بود مداح ثابت تكيه‌شان مي‌شود. كلاس‌هاي مداحي را از طريق آگهي‌هايي كه در محله منتشر مي‌شود پيدا كرده است.

محمدرضا مثل تمام همسن و سالان خود اين روزها اگرچه از آموخته‌هاي خودش در كلاس‌هاي مداحي دارد استفاده مي‌كند اما براي رسيدن به اين صدا حسابي خرج كرده است.

احمد اما منتظر است از اين كلاس‌ها بالاتر قدم بگذارد و براي مداح‌شدن به كلاس‌هاي مداح‌هاي مطرح كشور برود. «حاج محمود كريمي و حاج سعيد حداديان را خيلي دوست دارم. يكي از آرزوهايم اين است كه بتوانم جلوي اين دو بخوانم و آنها تاييدم كنند. من فكر نمي‌كنم بايد از مداحي پول درآورد. ولي اگر كسي هم پيدا شود كه پولي در جيبم بگذارد بدم نمي‌آيد.»

شايد تب مداحي به همين ده بيست روز محرم ختم شود اما هستند جواناني كه دوست دارند صدايشان را براي خواندن در مجالس مذهبي پخته و آماده كنند.

صداي شش دانگ و دانستن رديف‌هاي آوازي نخستين شرط مداح شدن است
حاج غلامرضا سازگار از مداحان قديمي تهران كه در بازار تهران هر ساله مراسم نوحه‌خواني برگزار مي‌كند، شرط اصلي مداح‌شدن را سه چيز مي‌داند: شخصي كه در ابتداي مسير آموزش مداحي قرار مي‌گيرد شايد به جهت نبود برنامه‌اي مشخص دچار سردرگمي شود وعلت اصلي آن در ندانستن جواب سه چيز است. چه بخوانيم ؟ از كجا بخوانيم؟ چگونه بخوانيم؟

او در توضيح اينكه يك مداح بايد چه چيز بخواند و از شعر چه چيزي را بلد باشد، مي‌گويد: به‌طور خلاصه يك مداح بايد براي مداحي مطالبي از قبيل شعر آشنايي با تاريخ ومعارف زندگاني اهل بيت مقتل وكرامت را دارا باشد.

اصولا يك مداح بر فرض اگر بنا باشد يك ساعت مداحي كند مثلا براي شهادت حضرت زهرا(س)، ابتدا بايد يك رباعي صلوات بخواند سپس يك غزل امام زمان بعد از آن يك قصيده يا مثنوي در مدح بي‌بي كه درحين خواندن قصيده يك كرامتي از بي‌بي كه معمولا متناسب با معني يكي از ابيات قصيده است، بخواند وسپس يك غزل مصيبت وبعد روضه و زبان‌حال وسپس يك نوحه واحد شور… اين يك منبر كامل است. بگذريم از اينكه در زمان ما بعضي‌ها توان خواندن خيلي از اينها را ندارند و صرفا به خواندن شور و نوحه اكتفا كرده‌اند كه البته به اين افراد نمي‌توان مداح گفت چون10 درصد از اصل مداحي را بيشتر به‌كار نمي‌برند.

وي كتاب‌هاي شعر در حوزه مديحه‌سرايي را محدود مي‌داند كه دست مداح را براي پيدا كردن شعر مناسب مي‌بندد اما اينكه از كجا بخوانيم و اين مطالب را از كجا به دست آوريم بحمدالله مداحان امروزه فقر شعري وتاريخي و… ندارند چرا كه براي يك مداح 4 جلد نخل ميثم اينجانب يا دواوين استاد مويد شفق و… همچنين شعراي جوان مانند آقاي لطيفيان و… كفايت مي‌كند. همچنين در شناخت معارف مقتل وكرامت كتب فراواني وجود دارد ازقبيل: منتهي الآمال، سحاب رحمت، از مدينه تا مدينه و همچنين كتب كرامات مانند كرامات الحسين و…

چه كنيم كه صدايمان صاف بماند

يك مداح بايد براي اينكه هميشه در اوج بماند، بايد مثل يك خواننده حرفه‌اي تمام مسائل را مراعات كند. غلامرضا سازگار در اين باره مي‌گويد: گرفتگي صدا در امر مقدس مداحي يك عامل طبيعي است كه براثر عوامل مختلف برخواننده عارض مي‌شود. عواملي مانند سرماخوردگي، داد زدن بيجا، خواندن زياد، استرس، خوردن چيزهايي كه برروي حنجره اثر مي‌گذارد، استعمال دخانيات و… که نبايد توسط مداح صورت بپذيرد.

هر مجلس يك صدايي را مي‌طلبد

يك مداح بايد بداند براي هر مجلسي چه چيزي بخواند. مولودي‌خواني با روضه خواندن در محرم و باقي مجالس فرق مي‌كند، به‌طور اجمال هرگونه مجلسي نوع و وقت چينش و ترتيب شعري جداگانه‌اي را مي‌طلبد. مثلاخواندن در هيات با مجلس ترحيم فرق بسياري دارد. مجالس ترحيم و ولادت‌ها و شهادت‌ها و مجالس عروسي هر كدام نوعي از خواندن را مي‌طلبد كه بايد بر اساس همان سبك بخواند.

سبك‌هاي مداحي با هم فرق دارند

در مداحي بايد سبك‌هاي مختلف را بشناسيم. يكي از سبك‌هاي معروف در مداحي بحر طويل است كه در اكثر استان‌هاي كشورمان اجرا مي‌شود. استاد سازگار در اين باره مي‌گويد: بحر طويل نوعي شعر يا نثر موزون در ادبيات فارسي است. قالب بحر طويل بيشتر براي بيان سخنان طنز يا هزل كاربرد دارد اما برخي شعرهاي جدي‌تر مانند مرثيه‌ها و مناظره‌ها نيز با قالب بحرطويل نوشته شده‌اند. بحر طويل قالبي شعري است كه در آن برخلاف ساير قالب‌هاي شعر سنتي فارسي، مصراع‌هاي مساوي و بيت وجود ندارد. در عوض، بحر طويل از يك يا چند قسمت با نام بند تشكيل مي‌شود.

سرودن بحر طويل از دوره صفويه به بعد مرسوم شده است. شايد در نگاه اول مداحي يك حرفه ساده باشد و هركس كه ادعا مي‌كند ميتواند بخواند، با گرفتن ميكروفن در دستانش مجلسي را گرم كند.
با مطالبي كه در سال‌هاي اخير بابت دستمزد مداحان مطرح در رسانه‌ها منتشر مي‌شود حتي مي‌توان «مداحي» را شغلي پردرآمد هم حساب كرد اما رسيدن به هدف نهايي براي مداح شدن اتفاقي است كه به نظر مي‌رسد با گذراندن يك دوره كلاس و ميكروفن دست گرفتن صورت نمي‌گيرد.

http://www.parsine.com/fa/news/207209/

این شعر را آقای بهجت(ره) زیر لب می خوند.

خدایا من چی بکم وقتی بهجت عارفان این رو میگه

شرمساریم که بهای حسینی شدنمان

بی حسین شدن تو بود؛

و شرمنده تو اینکه تو بی حسین شدی

اما، ما حسینی نشدیم.

این عکس در سایت

امام زين العابدين عليه السلام:

مَنِ اتَّكَلَ عَلى حُسنِ اختِيارِ اللّهِ جَلَ وعزَّ لَهُ، لَم يَتَمَنَّ أنَّهُ في غَيرِ الحالِ الَّتِي اختارَهَا اللّهُ تَعالى لَهُ؛

كسى كه به حسن انتخابِ خداى متعال اعتماد دارد، حالتى جز آنچه را خداى متعال برايش خواسته است، آرزو نمی‌كند.

تحف العقول: ص ۲۳۴ / چشم تماشا، ص146

علامه امینی (ره) شب تاسوعا و عاشورا برای امام زمان (عج) صدقه کنار می گذاشتند می گفتند :

امشب قلب امام زمان در فشار است.

بیایید ما هم برای کم شدن اضطرار آقامون قدمی برداریم و برای ایشان صدقه بگذاریم .

امام حسین (ع) در سوگ ده تن از افراد مورد علاقه و یاران خویش که با حزن و اندوه سخن گفت ، عبارت بودند از :

1-    علی بن الحسین (ع) (علی اکبر) : زمانی که وی به شهادت رسید ، حضرت ، بالین او آمد و فرمود:
«قَتَلَ اللّه ُ قَوماً قَتَلوكَ يا بُنَيَّ ، ما أجرَأَهُم عَلَى الرَّحمنِ وعَلَى انتِهاكِ حُرمَةِ الرَّسولِ! ، عَلَى الدُّنيا العفا  …»
« خدا بکشد مردم ستمگری که تو را کشتند ، اینان تا چه اندازه بر خدا و به هتک حرمت رسول خدا(ص) بی پروا شده اند ،پس از تو ، اُف بر این دنیا !».

2-    عباس بن علی (ع) : وقتی عباس(ع) به فیض شهادت نایل گشت ، امام حسین (ع) بالین او حاضر شد و فرمود:
«الان انکسر ظهري و قلت حيلتي و شمت بي عدوي»
«اکنون پشتم شکست، چاره اندیشی ام اندک و زبان شماتت دشمن بروییم باز شد ».

3-    قاسم بن حسن(ع) : آن گاه که وی به شهادت رسید، امام (ع) بالین او حضور یافت و فرمود :
«بعـدا لقـوم قـتـلوك و خصصهم  فیک رسول الله (ص)»
«دور باد از رحمت خدا! گروهی که تو را به شهادت رساندند، جدت رسول خدا (ص) در روز رستاخیز در این زمینه با آنان دشمنی کند.»
سپس فرمود:
«عَزَّ عَلَى عَمِّكَ أَنْ تَدْعُوَهُ فَلَا يُجِيبَكَ»
«بر عمویت بس دشوار است که او را به یاری خود فراخوانی، ولی نتواند به تو پاسخ مثبت دهد».

4-    عبدالله بن حسن (ع) : هنگامی که عبدالله به شهادت رسید، امام حسین (ع) او را در آغوش گرفت و فرمود:
« یابن اخی ! اصْبِرْ عَلَى مَا نَزَلَ بِكَ وَ احْتَسِبْ فِي ذَلِكَ الْخَيْرَ فَإِنَّ اللَّهَ يُلْحِقُكَ بِآبَائِكَ الصَّالِحِين»َ.
«فرزند برادر! صبر وشکیبایی ورز و از آن امید خیر داشته باش که خداوند تو را به دنیای پا ک وشایسته ات ملحق خواهد ساخت…».

5-    عبدالله بن حسن(ع) : زمانی که او به شهادت رسید، امام حسین (ع) خون گلویش را به آسمان پاشید و عرضه داشت:
«اللهم لا يكن اهون عليك من دمٍ فصيل».
«خدایا! ارزش خون او که از خون بچه ناقه صالح  درنزد تو کمتر نیست».

6-     مسلم بن عوسجه : هنگامی که مسلم به شهادت رسید، امام (ع) بالین وی حاضر شد و فرمود: «رحمک الله یا مسلم!» «ای مسلم ! خداوند تو را مشمول رحمت خویش گرداند» و این آیه شریفه را تلاوت فرمود : *فَمِنْهُم مَّن قَضَی نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن یَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تبدیلا* .

7-    حبیب بن مظهر: آن گاه که وی به فیض شهادت نایل گشت ، امام حسین (ع) بالین سر او آمد و فرمود :

«عندالله احتسب نفسي و حماة اصحابي»
« بذل جان خود و شهادت یارانم را در پیشگاه خدا ذخیره می نهم » .

8-    حربن یزید ریاحی : هنگامی که وی به شهادت رسید ، حضرت بر بالین وی قرار گرفت و فرمود:

«انت كما سمتك امك حر فی الدنیا وسعید فی الاخره».
«همان گونه که مادرت تو را نام نهاده ، در دنیا آزادمرد و درآخرت سعادتمندی».

9-    زهیر بن قین : آن گاه که زهیر شربت شهادت نوشید،  امام بر بالین آمد و فرمود :

«لا یبعدنک یا زهیر و لعن الله ‏ قاتلیک لعن الذین مسخوا قرده و خنازیر ».«زهیر ! خداوند تو را از رحمت خویش دور ندارد و قاتلانت را لعنت کند و به  سان کسانی که به صورت میمون و خوک درآمدند ».

10-    جون برده ابوذر: زمانی که جون به شهادت رسید ، حضرت بالین او حاضر شد و فرمود:

«اللهم بيض وجهه و طيب ريحه و عرف بينه و بين محمد و آل محمد».
«خدایا! چهره اش را سفید، بدنش را خوشبو و میان او و محمد و خاندانش ،آشنایی بیشتر قرار ده »


سلحشوران طف ، ص 274-275